Επιστήμη και Επιστημονισμός
Πολλές φορές ακούμε να προασπίζεται σθεναρά η πεποίθηση ότι ο μοναδικός τρόπος να ανακαλυφθεί η αλήθεια οποιουδήποτε πράγματος είναι η χρήση των επιστημονικών μεθόδων. Αυτή η αντίληψη ονομάζεται επιστημονισμός και είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τη διάκρισή της από τον όρο επιστήμη ο οποίος περιλαμβάνει όλες εκείνες τις μεθόδους παρατήρησης και μελέτης των φυσικών φαινομένων για την εξαγωγή συμπερασμάτων και την κατανόηση των μηχανισμών που τα διέπουν.
Πολλές φορές ακούμε να προασπίζεται σθεναρά η πεποίθηση ότι ο μοναδικός τρόπος να ανακαλυφθεί η αλήθεια οποιουδήποτε πράγματος είναι η χρήση των επιστημονικών μεθόδων. Αυτή η αντίληψη ονομάζεται επιστημονισμός και είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τη διάκρισή της από τον όρο επιστήμη ο οποίος περιλαμβάνει όλες εκείνες τις μεθόδους παρατήρησης και μελέτης των φυσικών φαινομένων για την εξαγωγή συμπερασμάτων και την κατανόηση των μηχανισμών που τα διέπουν.
Ο επιστημονισμός είναι ουσιαστικά μία φιλοσοφική θέση σύμφωνα με την οποία η αλήθεια μπορεί να προσεγγιστεί μόνο μέσα από τα εμπειρικά δεδομένα της επιστήμης κι επομένως όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας πρέπει να εξηγούνται με μηχανιστικούς τρόπους. Ως συνέπεια οτιδήποτε το μεταφυσικό πρέπει αξιωματικά να απορρίπτεται, καθώς δεν υπάρχει άλλη πραγματικότητα εκτός από την υλική που αντιλαμβανόμαστε.
Πολλοί επιστήμονες αντιτίθενται στην απολυτότητα αυτής της θέσης διότι δογματικά απορρίπτει ως μη υπαρκτό οτιδήποτε δεν μπορεί να μελετηθεί με επιστημονικές μεθόδους και έτσι ουσιαστικά αυτοαναιρεί την αντικειμενικότητά της. Για παράδειγμα, αισθήματα όπως η αγάπη, η φιλία, το φιλότιμο, ο αλτρουϊσμός και οι ενέργειες που προκύπτουν από αυτά, πόσο επιστημονικά μπορούν να εξηγηθούν; Αυτό άραγε σημαίνει ότι δεν υφίστανται και δεν έχουν καμία αξία στην ζωή του ανθρώπου; Επιπλέον, σύμφωνα με τον επιστημονισμό, στο βωμό της επιστήμης θα πρέπει να παραμεριστεί οτιδήποτε το ηθικό κι έτσι ο δρόμος είναι ελεύθερος για πρακτικές όπως οι εκτρώσεις, η ευγονική κ.ά.
Τον 17ο και 18ο αιώνα, με το κίνημα του Διαφωτισμού, εδραιώθηκε η άποψη ότι η απόλυτη αλήθεια είναι προσδιορίσιμη και μπορεί να γίνει γνωστή αποκλειστικά μέσω της λογικής σκέψης και των επιστημονικών μεθόδων. Τίποτα δεν θα πρέπει να τίθεται αξιωματικά και κάθε αλήθεια που υφίσταται θα πρέπει να είναι αποδείξιμη. Αργότερα, το έργο Principia Mathematica (1910-1913) των Russell και Whitehead αποτέλεσε τη διασημότερη προσπάθεια να βρεθεί ένα σύνολο θεμελιωδών παραδοχών που να μπορεί να παράγει όλες τις μαθηματικές αλήθειες που διέπουν τον κόσμο.
Και ξαφνικά όλα άλλαξαν. Ανακαλύφθηκαν τα ατομικά και υποατομικά σωματίδια, η συμπεριφορά των οποίων δεν μπορούσε να εξηγηθεί με τα υπάρχοντα μοντέλα κλασικής Φυσικής. Διατυπώνεται λοιπόν η κβαντομηχανική θεωρία, της οποίας μία βασική αρχή είναι η «αρχή της απροσδιοριστίας» του Heisenberg, σύμφωνα με την οποία είναι αδύνατον να προσδιοριστεί ταυτόχρονα η θέση και ορμή ενός σωματιδίου.
Το δεύτερο πλήγμα στα θεμέλια της ακραίας επιστημονικής αιτιοκρατίας ήρθε λίγο αργότερα με τη δημοσίευση του «θεωρήματος της μη πληρότητας» (1931) από τον Kurt Goedel, ο οποίος εργάστηκε επάνω στην αποδειξιμότητα των μαθηματικών αρχών και έδειξε ότι η λογική αναπόφευκτα εδράζεται σε ορισμένες αναπόδεικτες αρχές, αφού είναι αδύνατον να δειχθεί η αποδειξιμότητα όλων των αρχών. Με λίγα λόγια ο Goedel απέδειξε, με αυστηρά μαθηματικό τρόπο, την αδυναμία της λογικής να διεισδύσει στο σύνολο της αλήθειας. Το Σύμπαν είναι ένα κλειστό σύστημα στο οποίο με αποκλειστικά αιτιοκρατικές μεθόδους, όσο καλοδουλεμένες κι αν είναι, δεν μπορούμε ποτέ να γνωρίσουμε την απόλυτη αλήθεια.
Αν λοιπόν η ίδια η επιστήμη παραδέχεται την αδυναμία της να κάνει γνωστή την απόλυτη αλήθεια, έως πότε θα αρνούμαστε να την αναζητήσουμε σε Εκείνον που δημιούργησε το Σύμπαν; Μάλιστα δε, σύμφωνα με μια άλλη θεμελιώδη αρχή της Φυσικής (αρχή της αιτιότητας), αυτός ο Δημιουργός θα πρέπει να υπερβαίνει τον υλικό κόσμο και να είναι ένα Πρόσωπο Πάνσοφο και Παντοδύναμο. Οι ίδιες λοιπόν οι αρχές των σύγχρονων φυσικών επιστημών μας υπαγορεύουν ότι κάνουμε λάθος αν προσπαθούμε να αποφανθούμε για την ύπαρξη ή μη του Θεού με βάση τις επιστημονικές μεθόδους!
Αν διψάς λοιπόν να γνωρίσεις Εκείνον που σε έπλασε και τα αιώνια σχέδια που έχει προσωπικά για εσένα, υπάρχει τρόπος: γονάτισε στο δωμάτιό σου και επικαλέσου το όνομα του Ιησού Χριστού. Είναι Αυτός που με τη σταυρική θυσία και την ανάστασή Του άνοιξε το δρόμο για τον Πατέρα και την αιώνια ζωή:
«Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή· ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα, ειμή δι’ εμού» (Ιωάν. ιδ 6)
ομάδα «Χριστιανισμός και Επιστήμη»
www.christianity-science.gr