«…Τούτο θα κάνω, θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου, και θα κτίσω μεγαλύτερες…» (Λουκάς 12:18)
Όλοι οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή ενεργούν με βάση κάποια απλά ή σύνθετα σχέδια που καταστρώνουν, είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα. Το να καταστρώνει κανείς σχέδια δεν είναι από μόνο του κακό, ούτε λάθος, ούτε αμαρτία. Απεναντίας ο Θεός προτρέπει και διδάσκει τον άνθρωπο πώς να είναι συγκροτημένος και αποφασιστικός στη ζωή του και να μη δρα άσκοπα (βλ. Παροιμίες 6:6-11, Α΄ Κορινθίους 9:26-27, Ρωμαίους 12:20).
Ο Θεός είναι ο πρώτος που έκανε σχέδια. Διαβάζουμε για το σχέδιο της Λύτρωσης, «και θα στήσω έχθρα ανάμεσα σε σένα και στη γυναίκα, κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της αυτό θα σου συντρίψει το κεφάλι, κι εσύ θα του λογχίσεις τη φτέρνα του» (Γένεση 3:15), «…[λυτρωθήκατε]… με το πολύτιμο αίμα του Χριστού, ...ο οποίος ήταν μεν προορισμένος πριν από τη δημιουργία του κόσμου…» (Α΄ Πέτρου 1:18-20). Διαβάζουμε ακόμη τα σχέδια του Θεού για την ευλογία του λαού Του, «Επειδή, εγώ γνωρίζω τις βουλές που βουλεύομαι για σας, λέει ο Κύριος, βουλές ειρήνης, και όχι κακού…» (Ιερεμίας 29:11, βλ. κ. Εφεσίους 1:11, 2:10). Ο απ. Παύλος έκανε λεπτομερή σχέδια για τις ευαγγελιστικές περιοδείες του πχ., «…Πρέπει οπωσδήποτε να κάνω την ερχόμενη γιορτή στα Ιεροσόλυμα, θα επιστρέψω όμως πάλι σε σας…» (Πράξεις 18:20-21), και «Θα ‘ρθω δε σε σας, αφού περάσω διαμέσου της Μακεδονίας… και, ίσως, θα παραμείνω κοντά σας ή και θα παραχειμάσω…. Μάλιστα, θα μείνω στην Έφεσο μέχρι την Πεντηκοστή…» (Α΄ Κορινθίους 16:5-9).
Όλοι οι άνθρωποι κάνουν σχέδια για τη ζωή τους, για τις σπουδές, την εργασία, την οικογένεια, την αναψυχή τους κ.α. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο τρόποι να καταστρώσει κανείς τα σχέδιά του: Είτε βασιζόμενος στα προσωπικά του προσόντα, γνώσεις και ικανότητες είτε αναζητώντας το θέλημα του Θεού και επιζητώντας να εναρμονιστεί με τα δικά Του σχέδια. Ο απ. Ιάκωβος γράφει, «Ελάτε, τώρα, εσείς που λέτε: Σήμερα ή αύριο θα πάμε σ’ αυτή την πόλη, και θα κάνουμε εκεί έναν χρόνο, και θα εμπορευτούμε και θα κερδίσουμε, οι οποίοι δεν ξέρετε το τι θα συμβεί αύριο επειδή, ποια είναι η ζωή σας; Είναι, πραγματικά, ατμός που φαίνεται για λίγο, και έπειτα εξαφανίζεται αντί να λέτε: Αν ο Κύριος θελήσει, και ζήσουμε, θα κάνουμε τούτο ή εκείνο. Τώρα, όμως, καυχάστε στις αλαζονείες σας, κάθε τέτοια καύχηση είναι κακή. Σ’ αυτόν, λοιπόν, που ξέρει να κάνει το καλό, και δεν το κάνει, σ’ αυτόν είναι αμαρτία» (Ιακώβου 4:13-17).
Είναι λάθος να καταστρώνει κάποιος τα σχέδιά του αδιαφορώντας για το θέλημα και τα σχέδια του Θεού, και στην περίπτωση αυτή τα αποτελέσματα των επιλογών του θα είναι εξαιρετικά αβέβαια επειδή…
α) Η πολυπλοκότητα είναι πολύ μεγάλη: Ακόμη και σε αυτό το απλό παράδειγμα που γράφει ο απ. Ιάκωβος «Σήμερα ή αύριο θα πάμε σ’ αυτή την πόλη, και θα κάνουμε εκεί έναν χρόνο, και θα εμπορευτούμε…» (Ιακώβου 4:13) υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί επιλογών και άρα πάρα πολλές λάθος επιλογές που μπορεί να κάνει κανείς. Μόνο αν μπορεί κάποιος να γνωρίζει ποια είναι τα σχέδια του Θεού για την αυριανή ημέρα θα μπορούσε να προσδοκά επιτυχία στα δικά του σχέδια, προσαρμόζοντάς τα ανάλογα.
β) Το «αύριο» είναι αβέβαιο: «…οι οποίοι δεν ξέρετε το τι θα συμβεί αύριο…» (4:14α). Το αύριο δεν είναι εγγυημένο για κανέναν, ούτε καν ως προς την ύπαρξή του, πόσο μάλλον ως προς τις προοπτικές του: «Μη καυχάσαι στην αυριανή ημέρα επειδή, δεν ξέρεις τι θα γεννήσει η ημέρα» (Παροιμίες 27:1).
γ) Η ζωή είναι εξαιρετικά ευπρόσβλητη: Διαβάζουμε, «…επειδή, ποια είναι η ζωή σας; Είναι, πραγματικά, ατμός…» (Ιακώβου 4:14β). Ακόμη διαβάζουμε, «…κάθε άνθρωπος, παρόλο που είναι στερεός, είναι πέρα για πέρα ματαιότητα…» (βλ. Ψαλμοί 39:5-6, 11).
δ) Η ζωή είναι πολύ σύντομη: Διαβάζουμε, «…που φαίνεται για λίγο, και έπειτα εξαφανίζεται» (Ιακώβου 4:14γ). Διαβάζουμε επίσης στο βιβλίο του Ιώβ: «Και οι ημέρες μου είναι ταχύτερες από ταχυδρόμο, φεύγουν, και δεν βλέπουν καλό. Πέρασαν σαν πλοία που σπεύδουν… Άνθρωπος γεννημένος από γυναίκα είναι ολιγόβιος, και γεμάτος ταραχή» (Ιώβ 9:25-26, 14:1).
Στη συνέχεια θα δούμε τι λέει η Γραφή για τους ανθρώπους (και ιδιαίτερα τους πιστούς) που καταστρώνουν σχέδια με λάθος τρόπο αλλά και κάποια από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το «σωστό τρόπο» με τον οποίο πρέπει να καταστρώνει τα σχέδιά του ο άνθρωπος.
Δημήτριος Μάστορης
