«Είμαστε πρεσβευτές, λοιπόν, υπέρ του Χριστού, ωσάν ο Θεός να σας παρακαλούσε μεταχειριζόμενος εμάς δεόμαστε, λοιπόν, υπέρ του Χριστού, συμφιλιωθείτε με τον Θεό» (Β' Κορινθίους 5:20)
Από την καταδίκη στην καταλλαγή
Μια εξαιρετικά σημαντική έννοια, θεμελιώδης για το ευαγγέλιο του Χριστού, είναι αυτή της «συμφιλίωσης» του ανθρώπου με τον Θεό. Διαβάζουμε τα λόγια του απ. Παύλου, «Τα πάντα, όμως, είναι από τον Θεό, που μας συμφιλίωσε με τον εαυτό του [αρχ.: τοῦ καταλλάξαντος ἡμᾶς ἑαυτώ], διαμέσου του Ιησού Χριστού, και έδωσε σε μας τη διακονία της συμφιλίωσης [αρχ.: καταλλαγῆς] δηλαδή, ότι ο Θεός ήταν που συμφιλίωνε [αρχ.: καταλλάσσων] τον κόσμο με τον εαυτό του, διαμέσου του Χριστού, μη λογαριάζοντας σ’ αυτούς τα πταίσματά τους και εμπιστεύθηκε σε μας τον λόγο της συμφιλίωσης [αρχ.: καταλλαγῆς]. Είμαστε πρεσβευτές, λοιπόν, υπέρ του Χριστού, ωσάν ο Θεός να σας παρακαλούσε μεταχειριζόμενος εμάς δεόμαστε, λοιπόν, υπέρ του Χριστού, συμφιλιωθείτε [αρχ.: καταλλάγητε] με τον Θεό. Επειδή, εκείνον που δεν γνώρισε αμαρτία, τον έκανε για χάρη μας αμαρτία, για να γίνουμε εμείς δικαιοσύνη του Θεού διαμέσου αυτού» (Β’ Κορινθίους 5:18-21).
Από την έχθρα στη συμφιλίωση
Ο Λόγος του Θεού λέει ότι υπάρχει έχθρα ανάμεσα στον άνθρωπο και το Θεό. Διαβάζουμε, «…οι ανομίες σας έβαλαν χωρίσματα ανάμεσα σε σας και στον Θεό σας, και οι αμαρτίες σας έκρυψαν το πρόσωπό του από σας, για να μη ακούει (Ησαΐας 59:1-2) και, «…εσάς, που ήσασταν κάποτε απαλλοτριωμένοι, και εχθροί στη διάνοια με τα πονηρά έργα…» (βλ. Κολοσσαείς 1:21-22). Ο Λόγος του Θεού όμως επίσης λέει ότι υπάρχει περιθώριο συμφιλίωσης (καταλλαγῆς) μεταξύ Θεού και ανθρώπου και ότι υπάρχει επίσης μια διακονία που ο Θεός δίνει στους Χριστιανούς σχετικά με το θέμα αυτό. Όμως ποια είναι ακριβώς η φύση της συμφιλίωσης μεταξύ Θεού και ανθρώπου; Η έννοια της καταλλαγής σημαίνει αλλαγή/ανταλλαγή ανάμεσα σε δυο πλευρές και συναντάται συνήθως ως οικονομικός όρος. Όταν ο ίδιος όρος χρησιμοποιείται ανάμεσα σε πρόσωπα, σημαίνει την αλλαγή της σχέσης από εχθρική σε φιλική (συμφιλίωση).
Η πρωτοβουλία του Θεού
Το Ευαγγέλιο διακηρύσσει ότι ο ΘΕΟΣ ανέλαβε την πρωτοβουλία να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τον εαυτό Του. Διαβάζουμε, «…Επειδή, ο Πατέρας ευδόκησε… διαμέσου αυτού [του Χριστού], να συμφιλιώσει τα πάντα με τον εαυτό του... Κι εσάς, που ήσασταν κάποτε απαλλοτριωμένοι, και εχθροί στη διάνοια με τα πονηρά έργα, τώρα όμως, σας συμφιλίωσε προς τον εαυτό του, διαμέσου του σώματος της σάρκας του, διαμέσου του θανάτου…» (Κολοσσαείς 1:20-22). Θα πρέπει να τονιστεί σε αυτό το σημείο ότι ο Θεός δεν συμφιλιώνεται με τον άνθρωπο σαν να έφταιγε εν μέρει και ο ίδιος (ο Θεός) για την έχθρα. Αντίθετα, ο άνθρωπος καλείται να συμφιλιωθεί με το Θεό, γιατί ο άνθρωπος είναι αυτός που απομακρύνθηκε από τον Θεό. Όταν οι άνθρωποι πρέπει να συμφιλιωθούν μεταξύ τους, συνήθως το πρόβλημα/σφάλμα αναγνωρίζεται και στις δύο πλευρές σε κάποιο βαθμό. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την περίπτωση μεταξύ ανθρώπου και Θεού. Ο άνθρωπος φέρει την πλήρη ευθύνη της απομάκρυνσης από το Θεό, και είναι ο άνθρωπος που χρειάζεται να συμφιλιωθεί με τον Θεό, όχι ο Θεός με τον άνθρωπο. Αυτή η συμφιλίωση είναι δυνατή μόνο εξαιτίας των πρωτοβουλιών που πήρε ο ίδιος ο Θεός και του έργου του Ιησού Χριστού, ιδιαίτερα με το θάνατό Του για τις αμαρτίες του ανθρώπου.
Το έργο του Χριστού
Διαβάζουμε, «Τα πάντα, όμως, είναι από τον Θεό, που μας συμφιλίωσε με τον εαυτό του, διαμέσου του Ιησού Χριστού…» (Β’ Κορινθίους 5:18), «…ο Θεός ήταν που συμφιλίωνε τον κόσμο με τον εαυτό του, διαμέσου του Χριστού, μη λογαριάζοντας σ’ αυτούς τα πταίσματά τους και εμπιστεύθηκε σε μας τον λόγο της συμφιλίωσης… Επειδή, εκείνον που δεν γνώρισε αμαρτία, τον έκανε για χάρη μας αμαρτία, για να γίνουμε εμείς δικαιοσύνη του Θεού διαμέσου αυτού» (Β’ Κορινθίους 5:19, 21), «Επειδή, αν, ενώ ήμασταν εχθροί, συμφιλιωθήκαμε με το Θεό διαμέσου του θανάτου του Υιού του, πολύ περισσότερο, εφόσον συμφιλιωθήκαμε, θα σωθούμε με τη ζωή του» (Ρωμαίους 5:10).
Η θυσία για τον άνθρωπο
Με άλλα λόγια, ο Θεός όρισε το Χριστό, που δεν έκανε καμία αμαρτία, να εκπροσωπήσει την αμαρτία μας και ως θυσία περί αμαρτίας να λάβει στο σταυρό την τιμωρία που δικαίως έπρεπε για τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων, ώστε να συμφιλιωθούν ξανά με τον Θεό, ενώ είναι εχθροί, αποξενωμένοι και νεκροί εξαιτίας ακριβώς αυτών των αμαρτιών.
Δημήτριος Μάστορης
