Ο δε καρπός του Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια... (προς Γαλάτας ε:22-23)
ΑΓΑΘΟΣΥΝΗ (2ο μέρος)
Μπορεί κάποιος να είναι χριστιανός χωρίς να είναι καλός άνθρωπος;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι ακόμη στις μέρες μας, οι οποίοι αν βρουν ένα πορτοφόλι στο δρόμο γεμάτο με χρήματα θα το παραδώσουν στην αστυνομία. Είναι άραγε όλοι αυτοί χριστιανοί; Σίγουρα όχι. Μπορεί να είναι άνθρωποι στους οποίους ο Θεός δεν παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο στη ζωή τους ή και να είναι άθεοι ακόμη. Το κάνουν όμως γιατί ακολουθούν κάποιες αρχές έχοντας ευαίσθητη συνείδηση. Η αγαθότητα όμως αυτή δεν είναι καρπός Αγίου Πνεύματος αλλά πρωτοβουλία ενός ανθρώπου. Άρα ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ένας καλός άνθρωπος χωρίς να είναι χριστιανός. Από την άλλη ωστόσο ένας χριστιανός, δεν μπορεί να είναι χριστιανός, χωρίς να είναι καλός άνθρωπος. Και είναι καλός άνθρωπος και κάνει καλά έργα όχι για να σωθεί, αλλά γιατί ακριβώς σώθηκε. Η καλοσύνη δηλαδή βγαίνει ως φυσική συνέπεια του σωτήριου έργου που έκανε ο Θεός στη ζωή του. Αυτή είναι μια καλοσύνη που δεν είναι δική του αλλά είναι ο καρπός που δίνει το Πνεύμα το Άγιο στον άνθρωπο και τον καθιστά ικανό να κάνει πράγματα τα οποία δεν θα μπορούσε από μόνος του. Ας δούμε ένα παράδειγμα εδώ. Λέει ο λόγος του Θεού:
Χαίρετε μετά χαιρόντων και κλαίετε μετά κλαιόντων. Ρωμ.12:15
Πόσο δύσκολο άραγε είναι αυτό στην πράξη; Και μάλιστα, το πιο δύσκολο είναι όχι τόσο να κλαίω με αυτόν που κλαίει, αλλά να χαίρομαι με τη χαρά του άλλου. Να χαίρομαι γιατί το παιδί του άλλου πέρασε στην καλύτερη σχολή στο πανεπιστήμιο, ανεξάρτητα αν το δικό μου παιδί απέτυχε, να χαίρομαι που πήρε ο γείτονας ένα καινούργιο αυτοκίνητο, ανεξάρτητα εάν το δικό μου είναι παλιό μοντέλο και δεν μπορώ να το αλλάξω, να χαίρομαι πραγματικά που ο συνάδελφός μου πήρε αύξηση, ενώ εγώ είμαι στάσιμος μισθολογικά. Αυτά όλα δεν είναι εύκολα πράγματα. Όλα αυτά είναι το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής πνευματικής εξάσκησης, όπου ο άνθρωπος παραδίνει στον Θεό την ατέλεια της καρδιάς του και αφήνει τον Θεό να εργαστεί και να την μεταμορφώσει σε αγαθότητα. Δίνει δηλαδή ο άνθρωπος μια πνευματική μάχη συν Θεώ.
Μη νικάσαι υπό του κακού, αλλά νίκα διά του αγαθού το κακόν. Ρωμ. ια:21.
Γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος προτιμά να παίρνει αντί να δίνει;
Συχνά το ευαγγέλιο πάει κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα και στην άποψη που λέει: Θέλεις να είσαι επιτυχημένος; Μάθε να παίρνεις και όχι να δίνεις. Θέλεις να είσαι χαρούμενος; Απόκτησε όσο πιο πολλά αγαθά μπορείς. Θέλεις να είσαι γεμάτος; Μάθε να νικάς και να μην χάνεις ποτέ. Είναι σαν μια φωνή να λέει στους ανθρώπους μέσα τους: κάνε τους ανθρώπους γύρω σου να υπηρετούν τις ανάγκες σου και να καλύπτουν τις ελλείψεις σου και μη σπαταλάς τις δυνάμεις σου να τους υπηρετείς εσύ και να νοιάζεσαι για τις ανάγκες τους. Εδώ έρχεται το ευαγγέλιο να τα ανατρέψει όλα αυτά και να φανερώσει πόσο επαναστατικό είναι στις μέρες μας το να μάθει ο άνθρωπος να δίνει αντί να παίρνει, να χάνει αντί να κερδίζει, να υψώνει τον άλλον αντί να υψώνει τον εαυτό του. Γιατί λοιπόν ο σύγχρονος άνθρωπος προτιμά τόσο πολύ να παίρνει αντί να δίνει; Γιατί δεν θέλει να θανατώσει τον σαρκικό άνθρωπο που φιλοξενεί μέσα του. Ο ίδιος ο Ιησούς αντίθετα, διακηρύττει:
Όστις θέλει να σώση την ζωήν αυτού, θέλει απολέσει αυτήν· και όστις απολέση την ζωήν αυτού ένεκεν εμού, ούτος θέλει σώσει αυτήν. Επειδή τι ωφελείται ο άνθρωπος, εάν κερδήση τον κόσμον όλον, εαυτόν δε απολέση ή ζημιωθή; Λουκ θ:24
Πόσο επαναστατικό αλήθεια ακούγεται αυτό στις μέρες μας; Να βάλλει κανείς τη δική του τη ζωή στην άκρη, τα όνειρά του, τις επιθυμίες του και οτιδήποτε θα έδινε ικανοποίηση στο εγώ του, για χάρη του Χριστού. Ε λοιπόν στον άνθρωπο αυτόν που αποφασίζει να θανατώσει το εγώ του, ευδοκεί ο Θεός να κατοικεί και να του δίνει ζωή και τούτη εν αφθονία.
Πόσο ανάγκη έχουμε σήμερα από σωστά πρότυπα αγαθότητας;
Για να λειτουργήσει σήμερα ένας άνθρωπος ως πρότυπο αγαθότητας στη σημερινή κοινωνία, δεν είναι καθόλου εύκολο. Χρειάζεται ο άνθρωπος αυτός να έχει πολύ βαθιά θεμέλια για να μην γκρεμιστεί και βαθιές ρίζες για να αντέξει στους ανέμους και στην ξηρασία. Ποια είναι όμως αυτά τα θεμέλια και ποιες οι ρίζες που μπορούν να τον κρατήσουν για να μπορέσει να καρποφορήσει ο άνθρωπος στην αγαθότητα; Την απάντηση μπορεί να την βρει κανείς στον παρακάτω Ψαλμό:
Μακάριος ο άνθρωπος, όστις δεν περιεπάτησεν εν βουλή ασεβών, και εν οδώ αμαρτωλών δεν εστάθη, και επί καθέδρας χλευαστών δεν εκάθησεν· αλλ’ εν τω νόμω του Κυρίου είναι το θέλημα αυτού, και εν τω νόμω αυτού μελετά ημέραν και νύκτα. Και θέλει είσθαι ως δένδρον πεφυτευμένον παρά τους ρύακας των υδάτων, το οποίον δίδει τον καρπόν αυτού εν τω καιρώ αυτού, και το φύλλον αυτού δεν μαραίνεται· και πάντα, όσα αν πράττη, θέλουσιν ευοδωθή. Ψαλμ α:1-3
Ένα δέντρο αντέχει, αυξάνει τις ρίζες του, βγάζει πράσινα φύλλα και τελικά καρπό, πότε; Όταν βρίσκεται δίπλα στους ρύακες των υδάτων. Το ζωντανό αυτό νερό είναι ο Κύριος και ο λόγος Του. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το να λειτουργήσει κανείς ως ένα σωστό πρότυπο μέσα στην κοινωνία, δεν είναι το αποτέλεσμα μιας σκληρής ανθρώπινης προσπάθειας, αλλά το αποτέλεσμα της σχέσης που έχουν οι ρίζες ενός δέντρου με το νερό. Τόσο απλά. Αυτό μετά είναι κάτι που ανθίζει από μόνο του μέσα σε μια οικογένεια, μέσα σε μια γειτονιά, σ’ ένα χώρο εργασίας, σε ένα σχολείο και προφανώς σε μια εκκλησία. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ο Κύριος στην επί του όρους ομιλία είπε στους μαθητές Του:
Σεις είσθε το φως του κόσμου· πόλις κειμένη επάνω όρους δεν δύναται να κρυφθή. Ματθ. ε:14
Η αγαθοσύνη που προβάλλεται είναι όντως αγαθοσύνη;
Η Καινή Διαθήκη μας συστήνει με έναν πολύ καθαρό τρόπο το ταπεινό φρόνημα και την αποφυγή του πνεύματος της προβολής των αγαθών έργων. Λέει χαρακτηριστικά:
Όταν λοιπόν κάμνης ελεημοσύνην, μη σαλπίσης έμπροσθέν σου, καθώς κάμνουσιν οι υποκριταί εν ταις συναγωγαίς και εν ταις οδοίς, διά να δοξασθώσιν υπό των ανθρώπων· αληθώς σας λέγω, έχουσιν ήδη τον μισθόν αυτών. Όταν δε συ κάμνης ελεημοσύνην, ας μη γνωρίση η αριστερά σου τι κάμνει η δεξιά σου. Ματθ. ς:1
Αυτά τα λόγια ίσως να ακούγονται πολύ παράξενα ή και παράδοξα για πολλούς ανθρώπους σήμερα, καθώς είναι αλήθεια ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει άπειρες δυνατότητες προβολής της ‘‘καλοκαγαθίας’’. Το ευαγγέλιο όμως το ονομάζει υποκρισία αυτό. Το τραγικό βέβαια είναι ότι στις μέρες μας αυτό το πνεύμα της προβολής των καλών έργων και πράξεων φαίνεται να έχει γίνει κυρίαρχο. Άραγε αυτές οι καλές πράξεις θα υπήρχαν στον ίδιο βαθμό, εάν δεν υπήρχε αυτή η προβολή και δεν το μάθαινε κανείς; Κάποιος έλεγε, εάν θέλεις να δεις την πραγματική εικόνα ενός ανθρώπου, μη βλέπεις την δημόσια εικόνα του, αλλά κοίτα πως φέρεται κάθε μέρα στο σπίτι του. Ρώτα τους ανθρώπους με τους οποίους συναλλάσσεται κάθε μέρα, να σου πουν ποιος είναι. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο χριστιανισμός δεν είναι απλά μια κοσμοθεωρία ή μια θεολογική αντίληψη, αλλά είναι ένας τρόπος ζωής, είναι μια καθημερινή αντανάκλαση του μεταμορφωτικού έργου του Χριστού στη ζωή ενός ανθρώπου.
Τελικά για ποιο λόγο να ζητήσουμε τον καρπό της αγαθοσύνης;
Η αγαθότητα έχει σχέση με την εικόνα του Θεού στην οποία θέλουμε να μοιάσουμε, καθώς ο Ίδιος είναι αγαθός.
Όθεν εάν τις ήναι εν Χριστώ είναι νέον κτίσμα· τα αρχαία παρήλθον, ιδού, τα πάντα έγειναν νέα. B΄ Κορ. ε:17
Μέσα από αυτή την ενοίκιση του Θεού μέσα στον άνθρωπο, ο άνθρωπος λαμβάνει ένα μέρος από την φύση του Θεού. Αυτό συμβαίνει γιατί έρχεται ο Θεός και κατοικεί μέσα στον άνθρωπο και ο άνθρωπος μέσα στον Θεό. Για αυτό και μόνο το λόγο αξίζει να ανοιχθεί ο άνθρωπος στη σχέση αυτή και να εκζητά συνεχώς αυτή την θεία επίσκεψη του Θεού στη ζωή του.
Λευτέρης Τοπάλογλου
Κοζάνη
